Przynależność administracyjna gminy Bądkowo w ostatnich dwu wiekach

     W latach 1867-1871 gmina znajdowała się w powiecie radziejowskim, zaś od roku 1871 do 1948 w powiecie nieszawskim. Po II wojnie, w roku 1948 została przyłączona do powiatu aleksandrowskiego, w którym pozostawała do roku 1975. W wyniku reformy administracyjnej z 1999 roku znalazła się w nim ponownie.

    W okresie II Rzeczypospolitej siedziba gminy znajdowała się w Żabieńcu, obecnie w Bądkowie. Do drugiej wojny światowej gminę tworzyło 71 miejscowości podzielonych na 26 gromad i 13 folwarków, a jej obszar wynosił prawie 110km2 (10.956ha). Zamieszkiwało ją 8050 mieszkańców.

    W II Rzeczypospolitej gmina należała do powiatu nieszawskiego, który w 1938 r. przeniesiono z województwa warszawskiego do województwa pomorskiego. Początkowo ośrodkiem administracyjnym powiatu była Nieszawa. W 1932 roku siedzibę starostwa przeniesiono do Aleksandrowa Kujawskiego.

    Podczas okupacji gmina Bądkowo (Ge-meinde Bondkau) stała się częścią powiatu nieszawskiego (Kreis Nessau) zamienionego w styczniu 1940 r. na powiat Ciechocinek (Kreis Hermannsbad)- będącego częścią Kraju Warty (Reischgau Wartheland). Kilku gminnym miejscowościom władze okupacyjne nadały niemieckie nazwy: Bądkowo (1939-1943 Bądkowo, 1943-1945 Bondkau), Kalinowiec (1939-1943 Kalinowiec, 1943-1945 Kallwitz), Łowiczek (1939-1943 Łowicz ek, 1943-1945 Heldfried), Łówkowice (1939-1943 LowkowiceK 1943-1945 Lóck-witz), Żabieniec (1939- 1943 Zabieniec, 1943-1945 Schabnitz).

     Podział administracyjny wprowadzony przez okupanta uchylono dekretem PKWN z dnia 21 sierpnia 1944 r. i wrócono do podziału sprzed 1 września 1939 r. Gmina znalazła się ponownie w powiecie nieszawskim z siedzibą w Aleksandrowie Kujawskim, reaktywowanym 21 stycznia 1945 r. Jego nazwę zamieniono 23 lutego 1948 r. na powiat aleksandrowski. Gmina bądkowska dzieliła się wewnętrznie na 27 gromad skupiających 71 wsi.

    W latach 1947- 48 pojawiła się propozycja nowego podziału administracyjnego powiatu aleksandrowskiego. Do gminy Bądkowo planowano przyłączyć gromady Krotoszyn, Ruszki, Ujmę Dużą i Ujmę Małą, a wyłączyć gromady Kamieniec, Niszczewy, Sinki i Wiktoryn. Ostatecznie do zmian nie doszło, a jedynie gromadę Słupy Małe włączono do Słupów Dużych. W roku 1948 obszar gminy wynosił 94,19 km2 i był zamieszkiwany przez 7460 mieszkańców.

    W roku 1954 w miejsce dotychczasowych gmin utworzono gromady będące jednostkami podziału administracyjnego wsi. W naszej gminie powstało pięć takich jednostek: Bądkowo, Łowiczek, Niszczewy, Siniarzewo i Wysocinek (zamieniony ostatecznie na Wysocin).

    28 maja 1975 r. uchwalona została ustawa o dwustopniowym podziale administracyjnym kraju, likwidująca stopień pośredni czyli powiaty. Jednostkami stopnia podstawowego stały się gminy i miasta, a stopnia wojewódzkiego - województwa. Gdy w oparciu o tę ustawę 1 czerwca 1975 r. utworzono województwo włocławskie z siedzibą we Włocławku, gmina Bądkowo stała się jedną z 46 gmin wchodzących w jego skład. Jeśli jednak jest mowa o gminie Bądkowo, to w zasadzie pod tym pojęciem rozumiemy obecny jej kształt terytorialny i znajdujące się na tym obszarze miejscowości i pomija się fakt, że zmiany ustrojowe po 1989 roku pobudziły do działania środowiska lokalne, które między innymi zaowocowały zmianami terytorialnymi gmin utworzonych w 1975 i przechodzeniem niektórych miejscowości do gmin sąsiednich, bądź też reaktywowania innych. Zjawisko to nie ominęło także gminy Bądkowo, której zarówno obszar jak i ilość tworzących ją miejscowości zmniejszyły się po reaktywowaniu gminy Lubanie, w skład której weszły wsie dawniej do niej należące: Przywieczerzyn, Sarnówka, Tadzin, Ustronie, Zosin, Kałęczynek i Janowice.

    Od 1 stycznia 1999 r., w związku z kolejną reformą administracyjną kraju przywracającą trójstopniowy podział sprzed 1975 r., gmina ponownie znalazła się w powiecie aleksandrowskim, należącym do nowo utworzonego województwa kujawsko-pomorskiego z siedzibą w Bydgoszczy. Obecna gmina ma nadal charakter typowo rolniczy, a grunty rolne stanowią prawie 94% jej powierzchni, stąd rolnictwo jest jak dawniej podstawową formą zatrudnienia i utrzymania ludności. Gminę Bądkowo charakteryzują gleby o wysokiej jakości i przydatności do produkcji rolnej. Struktura gruntów rolnych wg klasyfikacji bonitacyjnej jest korzystna dla produkcji rolnej. Użytki rolne klasy I- III stanowią 40,7% ogólnej powierzchni, a klasy IVA- IVB 47,8%. Zieleń urządzoną stanowią: parki podworskie w Bądkowie, Łowiczku, Toporzyszczewie Starym, Wysocinie i Łówkowicach oraz niewielkie pozostałości parku w Kalinowcu. Obszarami wartościowymi przyrodniczo są tereny położone wzdłuż doliny rzecznej jaką jest przekopany w drugiej połowie XIX w. kanał Bachorze z niewielkimi ekosystemami wodnymi i torfowiskiem. Lasy zajmują zaledwie ok. 9,8 ha. Niska lesistość jest cechą charakterystyczną dla współczesnych Kujaw, podczas gdy jeszcze w połowie XIX wieku znaczne obszary nie tylko Kujaw, ale przede wszystkim naszej gminy, od Łowiczka aż po Bachórkę porastały duże kompleksy leśne, po których pozostały tylko zwyczajowe nazwy miejscowości jak Olszynka, Dąbrówka czy Wyrębowo. Wody (stawy i oczka wodne) zajmują powierzchnię 33 ha. Tereny komunikacyjne zajmują 159 ha, tereny osiedlowe 123 ha, a nieużytki 48 ha. Przez teren gminy przebiegają dwie drogi wojewódzkie, osiem dróg powiatowych i czterdzieści osiem dróg gminnych.

źródło: Józef Nowakowski "Opowieść o jej dawnych i obecnych mieszkańcach oraz o mało znanych miejscach i wydarzeniach" 2018